An-12 nad Bochnią, czyli co „buczy” nad głowami Bochnian.

An-12 nad Bochnią, czyli co „buczy” nad głowami Bochnian.

uploaded_img/an-12 tytul.jpg

Przyzwyczailiśmy się do przelatujących na wysokości przelotowej samolotów , ale jest coś co absorbuje naszą uwagę i skłania do zwrócenia oczu ku niebu. Jest nim turbośmigłowiec wielosilnikowy, czyli samolot , napędzany silnikiem odrzutowym w którym ostatni stopień turbiny napędza poprzez reduktor planetarny śmigło. Odgłos pracy tego silnika przypomina buczenie.
W przestrzeni powietrznej nad Bochnią ruch samolotów odbywa się po trasie UL984 z wschodu na zachód.
Po tej właśnie trasie pięć razy w tygodniu mkną turbośmigłowi „ostatni Mohikanie”- samoloty Antonow An-12 linii Aero –charter z Ukrainy .
Firma istnieje od 1997 roku, a od 2000 r. uruchomiła regularne połączenie towarowe z Kijowa-Borispolu do Luksemburga, które to lotnisko jest w czołówce lotnisk towarowych w Europie. W 2006 roku razem z DHL uruchomiono stałe połączenie Kijowa z Lipskiem. Partnerami Aero- chartera są Cargolux i Aerosvit.
Loty te realizowane samolotami An-12 i czasem An-26 widzimy na „naszej” UL984 trzy razy w tygodniu do Luksemburga i pięć razy w tygodniu do Lipska.
An-12 powstawał w latach 50-tych i był odpowiedzią Sowietów na amerykańskiego Herkulesa(pod względem charakterystyk jest mu bliski). Jako czterosilnikowy górnopłat z nisko umieszczoną podłogą ładowni, opuszczaną klapą, idealnie nadawał się do roli samolotu wojsk powietrzno- desantowych. Jego ładowność to maksymalnie 20 ton lub 60 spadochroniarzy z wyposażeniem. Podczas ćwiczeń w 1967 roku ustanowiono przy pomocy tych samolotów swoisty rekord: około 200 maszyn zrzuciło desant liczący 8-tyś. żołnierzy w ciągu 22 minut. Podwozie złożone z 10 niskociśnieniowych kół pozwala na start i lądowanie z lotnisk gruntowych . Cztery silniki AI-20K o mocy po 4000 KM każdy , zużywają w locie na wysokości przelotowej (lot nad Bochnią) około 2300 kg na godzinę nafty lotniczej. Prędkość lotu na wysokości przelotowej to 570 km/h. Maksymalna masa startowa to 61 ton, załoga składa się z 5-6 osób plus konwojenci ładunku. Ładownia o długości 13,5 m nie jest hermetyzowana.
Samolot debiutował bojowo w czasie napaści na na Czechosłowację w 1968 roku. Starsi Bochnianie pamiętają na pewno ciągłe buczenie silników tych samolotów, które w drodze do Pragi przelatywały nad Bochnią. Samoloty utworzyły wtedy most powietrzny dostarczając żołnierzy , sprzęt, lekkie pojazdy na zajęte przez Sowietów lotnisko Praga-Ruzyne, a w powrotną drogę zabierając rannych.

uploaded_img/an-12 pol.jpg

Polska zakupiła w 1966 roku dwa samoloty An-12 na potrzeby naszych wojsk desantowych. Pierwszy z numerem bocznym 50 był w latach 70-tych czarterowany przez LOT do przewozów towarów i broni. Nosił rejestrację SP-LZA . W 1977 roku uległ katastrofie pod Bejrutem , zginęła cała załoga plus konwojenci łącznie 9 osób. Samolot wiózł cielęcinę(nie jak podawano truskawki lub broń) i nie został zestrzelony lecz w niesprzyjających okolicznościach atmosferycznych rozbił się o górę podchodząc do lądowania.
Drugi samolot o nr 51 z racji małego wykorzystywania w lotnictwie wojskowym też był czarterowany przez LOT z rejestracją SP-LZB. W 1995 roku został sprzedany do Bułgarii.

Linia Aero-charter wykorzystuje do lotów towarowych do Lipska i Luksemburga trzy samoloty AN-12, samoloty te latają nad nami na wysokości 7920 m(FL240) na zachód i 8250 m (FL250) na wschód z prędkością 570 km/h.

Obecnie nad Bochnią można zaobserwować:

uploaded_img/ur-dwi.jpg
Zdjęcie:W. Niesieniuk

An-12A o rejestracji UR-DWI
Nr seryjny 1340106
Zbudowany w 1961 roku, jest najstarszym latającym samolotem tego typu na świecie!.
uploaded_img/ur-dwimz.jpg
Zdjęcie Mirka Zagórskiego z przelotu nad Bochnią.

Eksploatowany w linii Aero-charter od czerwca 2010 roku. Samolot latał w firmie Rostwertol (produkującej śmigłowce) do 1998 roku. Następnie został sprzedany do Bułgarii(Vega Air), w 2007 zmienił właściciela na ATMA, potem RubyStar i w końcu Aero-charter. Samolot lata od 50 lat, zachowując trwałość parowozu, pozostaje pytanie jak to się ma do pełnego resursu kalendarzowego dla tego samolotu, a ustanowionego przez producenta na 42 lata?

uploaded_img/ur-dwg.jpg

An-12BK o rejestracji UR-DWG
Nr seryjny 8345710
Zbudowany w 1968 roku
Eksploatowany w A-C od 2007 roku. Samolot do 1995 roku był wykorzystywany wojskowo, następnie został sprzedany do Antonov Airtrack, następnie w 2003 roku trafił do Aerovis, potem Scorpion Air(Bułgaria) i wreszcie Aero-charter.

uploaded_img/ur-bxk.jpg
Zdjęcie: E. Głotow

An-12B o rejestracji UR-BXK
Nr seryjny 7345004
Zbudowany w 1967 roku.
uploaded_img/ur-bxk mz.jpg
Zdjęcie Mirka Zagórskiego z przelotu nad Bochnią

uploaded_img/ur-bxkmoje.JPG
Żałosne zdjęcie wykonane przez autora z przelotu samolotu nad Bochnią.

Eksploatowany w A-C od lutego 2011 roku.Samolot wyprodukowany dla Aerofłotu, dla polarnej linii. W 1992 r. sprzedany Bajkalskim Awialiniom. Następnymi właścicielami byli Aerokom, Napo- awiatrans, Tenir- airlines i Aero-charter.

Samoloty An-12 spełniły pokładane nadzieje konstruktorów Antonowa, były samolotami sołdatami wojenno- wasdusznych sił Armii Czerwonej . Latają do tej pory, bo widocznie przynoszą korzyści ekonomiczne właścicielom. Na pewno ciągłe zmiany właścicieli niekorzystnie odbiły się na stanie technicznym tych trzech maszyn.Należy mieć tylko nadzieję, że są na bieżąco remontowane i nie stanowią zagrożenia dla nas mieszkańców Bochni leżącej pod UL984.

Link do filmiku o An-12: http://www.youtube.com/watch?v=FvppZoxdPWU