Tu-134 "mała tutka"

Tu-134


uploaded_img/tka1.JPG

W rosyjskiej literaturze lotniczej jako przyczynę powstania tego samolotu często przytacza się historię jak to Chruszczow podczas swojej wizyty we Francji w 1960 roku przeleciał się nowym francuskim SE210 Caravelle, który tak mu się spodobał(pod względem wyciszenia wnętrza i małego poziomu wibracji) że, kazał Tupolewowi zaprojektować podobną maszynę.

uploaded_img/tka2.JPG

Samolot Tu-134 nr rejstr. HA-LBE węgierskich linii lotniczych Malev wyprodukowany w marcu 1969 roku. Obecnie w muzeum na terenie budapesztańskiego lotniska.

uploaded_img/tka21.JPG

Był to samolot pasażerski krótkiego zasięgu zabierający do 72 pasażerów, o masie startowej 45 ton.

uploaded_img/tka22.JPG

W tym czasie konstrukcja samolotu z usterzeniem w kształcie litery T i silnikami z tyłu była mało znana do tego doszła katastrofa samolotu brytyjskiego BAC1-11 bardzo podobnego do "Tutki". Efektem było powiększenie usterzenia poziomego o 30% do rozpiętości 11,8 metra.

uploaded_img/tka23.JPG

Gondola silnika D-30 o maksymalnym ciągu 6800 KG

uploaded_img/tka3.JPG

Na obu zdjęciach szczegóły konstrukcji Tu-134A, którego sfotografowałem na lotnisku Mińsk-1 na Białorusi. Samolot ten będący własnością Belavii powstał w 1979 roku dla Aerofłotu.
Modernizacja typu "A" polegała na zastosowaniu silników D-30 II z odwracaczami ciągu,dodatkowego źródła zasilania(APU), wydłużenia kadłuba o 2,1 m umożliwiającego zamontowanie 80 foteli dla pasażerów.Powiększeniu zapasu paliwa do 16500 litrów.Maksymalna masa startowa zwiększyła się do 47 ton.

uploaded_img/tka31.JPG

Stabilizator można było przestawiać w granicach -1,5stopnia do +4 stopnie.

uploaded_img/tka32.JPG

Samolot o masie startowej 47 ton przy klapach ustawionych na 20 stopni startował przy prędkości 273 km/h i osiągał wysokość przelotową 10000 metrów po 20 minutach.Maksymalna prędkość przelotowa M=0,82.
Lądowanie z maks. masą 43 tony przeprowadzano z klapami ustawionymi na kąt 38 stopni i przy prędkości lądowania 248 km/h.

uploaded_img/tka4.JPG

Przednie niehamowane koła o średnicy 660x200 i ciśnieniu w oponie 8,5 atm.

uploaded_img/tka41.JPG
Podwozie główne samolotu, koła 930x305.
uploaded_img/tka5.JPG

Skrzydło o skosie 35 stopni, za gondolą podwozia umieszczono interceptor.

uploaded_img/tka6.JPGuploaded_img/tka61.JPG

Kabina załogi Tu-134 mieściła stanowiska dowódcy(lewy fotel), drugiego pilota, nawigatora i technika pokładowego.

uploaded_img/tka62.JPGuploaded_img/tka63.JPG

Pulpit dowódcy.

uploaded_img/tka64.JPG

Obok fotela zamontowany na przegubie ekran radaru pogodowego.

uploaded_img/tka65.JPG

Dźwignie sterowania mocą silników, duże pokrętło trymera steru wysokości, na burcie przycisk wypuszczenia spadochronu hamującego, w górnym rogu zdjęcia sterowanie stabilizatorem.
uploaded_img/tka66.JPG

Miejsce pracy nawigatora posiadało doskonałą widoczność do przodu.

uploaded_img/tka7.JPG

Pasażerska kabina została podzielona na dwa salony z 36 fotelami. Między kokpitem a salonami umieszczono przedni bagażnik i bufet. W ogonie samolotu były toalety i tylny bagażnik.Samoloty Tu-134 miały podczas eksploatacji ciągłe problemy z pojemnością bagażników wynoszącą 13 metrów sześciennych, której nie starczało dla kompletu pasażerów. W odmianie "A" bagażniki znacznie powiększono.

uploaded_img/tka71.JPG

W polskim lotnictwie "mała tutka" rozpoczęła erę odrzutowych przewozów pasażerskich PLL LOTw 1968 roku. Było to pięć egzemplarzy Tu-134 o rejestracjach SP-LG...i osiem zmodernizowanych Tu-134A o rejestracjach SP-LH...Ostatnie samoloty tego typu zostały skreślone z ewidencji w 1994 roku. Niektóre z nich ocalały i można je zobaczyć w:
Muzeum Lotnictwa Kraków - SP-LHB
Muzeum przy lotnisku w Łodzi - SP-LHE
Restauracja w okolicach Płońska - SP-LHF
Restauracja we Władysławowie - SP-LHG