Tu-134 "mała tutka"
Tu-134
W rosyjskiej literaturze lotniczej jako przyczynę powstania tego samolotu często przytacza się historię jak to Chruszczow podczas swojej wizyty we Francji w 1960 roku przeleciał się nowym francuskim SE210 Caravelle, który tak mu się spodobał(pod względem wyciszenia wnętrza i małego poziomu wibracji) że, kazał Tupolewowi zaprojektować podobną maszynę.
Samolot Tu-134 nr rejstr. HA-LBE węgierskich linii lotniczych Malev wyprodukowany w marcu 1969 roku. Obecnie w muzeum na terenie budapesztańskiego lotniska.
Był to samolot pasażerski krótkiego zasięgu zabierający do 72 pasażerów, o masie startowej 45 ton.
W tym czasie konstrukcja samolotu z usterzeniem w kształcie litery T i silnikami z tyłu była mało znana do tego doszła katastrofa samolotu brytyjskiego BAC1-11 bardzo podobnego do "Tutki". Efektem było powiększenie usterzenia poziomego o 30% do rozpiętości 11,8 metra.
Gondola silnika D-30 o maksymalnym ciągu 6800 KG
Na obu zdjęciach szczegóły konstrukcji Tu-134A, którego sfotografowałem na lotnisku Mińsk-1 na Białorusi. Samolot ten będący własnością Belavii powstał w 1979 roku dla Aerofłotu.
Modernizacja typu "A" polegała na zastosowaniu silników D-30 II z odwracaczami ciągu,dodatkowego źródła zasilania(APU), wydłużenia kadłuba o 2,1 m umożliwiającego zamontowanie 80 foteli dla pasażerów.Powiększeniu zapasu paliwa do 16500 litrów.Maksymalna masa startowa zwiększyła się do 47 ton.
Stabilizator można było przestawiać w granicach -1,5stopnia do +4 stopnie.
Samolot o masie startowej 47 ton przy klapach ustawionych na 20 stopni startował przy prędkości 273 km/h i osiągał wysokość przelotową 10000 metrów po 20 minutach.Maksymalna prędkość przelotowa M=0,82.
Lądowanie z maks. masą 43 tony przeprowadzano z klapami ustawionymi na kąt 38 stopni i przy prędkości lądowania 248 km/h.
Przednie niehamowane koła o średnicy 660x200 i ciśnieniu w oponie 8,5 atm.
Podwozie główne samolotu, koła 930x305.
Skrzydło o skosie 35 stopni, za gondolą podwozia umieszczono interceptor.
Kabina załogi Tu-134 mieściła stanowiska dowódcy(lewy fotel), drugiego pilota, nawigatora i technika pokładowego.
Pulpit dowódcy.
Obok fotela zamontowany na przegubie ekran radaru pogodowego.
Dźwignie sterowania mocą silników, duże pokrętło trymera steru wysokości, na burcie przycisk wypuszczenia spadochronu hamującego, w górnym rogu zdjęcia sterowanie stabilizatorem.
Miejsce pracy nawigatora posiadało doskonałą widoczność do przodu.
Pasażerska kabina została podzielona na dwa salony z 36 fotelami. Między kokpitem a salonami umieszczono przedni bagażnik i bufet. W ogonie samolotu były toalety i tylny bagażnik.Samoloty Tu-134 miały podczas eksploatacji ciągłe problemy z pojemnością bagażników wynoszącą 13 metrów sześciennych, której nie starczało dla kompletu pasażerów. W odmianie "A" bagażniki znacznie powiększono.
W polskim lotnictwie "mała tutka" rozpoczęła erę odrzutowych przewozów pasażerskich PLL LOTw 1968 roku. Było to pięć egzemplarzy Tu-134 o rejestracjach SP-LG...i osiem zmodernizowanych Tu-134A o rejestracjach SP-LH...Ostatnie samoloty tego typu zostały skreślone z ewidencji w 1994 roku. Niektóre z nich ocalały i można je zobaczyć w:
Muzeum Lotnictwa Kraków - SP-LHB
Muzeum przy lotnisku w Łodzi - SP-LHE
Restauracja w okolicach Płońska - SP-LHF
Restauracja we Władysławowie - SP-LHG
W rosyjskiej literaturze lotniczej jako przyczynę powstania tego samolotu często przytacza się historię jak to Chruszczow podczas swojej wizyty we Francji w 1960 roku przeleciał się nowym francuskim SE210 Caravelle, który tak mu się spodobał(pod względem wyciszenia wnętrza i małego poziomu wibracji) że, kazał Tupolewowi zaprojektować podobną maszynę.
Samolot Tu-134 nr rejstr. HA-LBE węgierskich linii lotniczych Malev wyprodukowany w marcu 1969 roku. Obecnie w muzeum na terenie budapesztańskiego lotniska.
Był to samolot pasażerski krótkiego zasięgu zabierający do 72 pasażerów, o masie startowej 45 ton.
W tym czasie konstrukcja samolotu z usterzeniem w kształcie litery T i silnikami z tyłu była mało znana do tego doszła katastrofa samolotu brytyjskiego BAC1-11 bardzo podobnego do "Tutki". Efektem było powiększenie usterzenia poziomego o 30% do rozpiętości 11,8 metra.
Gondola silnika D-30 o maksymalnym ciągu 6800 KG
Na obu zdjęciach szczegóły konstrukcji Tu-134A, którego sfotografowałem na lotnisku Mińsk-1 na Białorusi. Samolot ten będący własnością Belavii powstał w 1979 roku dla Aerofłotu.
Modernizacja typu "A" polegała na zastosowaniu silników D-30 II z odwracaczami ciągu,dodatkowego źródła zasilania(APU), wydłużenia kadłuba o 2,1 m umożliwiającego zamontowanie 80 foteli dla pasażerów.Powiększeniu zapasu paliwa do 16500 litrów.Maksymalna masa startowa zwiększyła się do 47 ton.
Stabilizator można było przestawiać w granicach -1,5stopnia do +4 stopnie.
Samolot o masie startowej 47 ton przy klapach ustawionych na 20 stopni startował przy prędkości 273 km/h i osiągał wysokość przelotową 10000 metrów po 20 minutach.Maksymalna prędkość przelotowa M=0,82.
Lądowanie z maks. masą 43 tony przeprowadzano z klapami ustawionymi na kąt 38 stopni i przy prędkości lądowania 248 km/h.
Przednie niehamowane koła o średnicy 660x200 i ciśnieniu w oponie 8,5 atm.
Podwozie główne samolotu, koła 930x305.
Skrzydło o skosie 35 stopni, za gondolą podwozia umieszczono interceptor.
Kabina załogi Tu-134 mieściła stanowiska dowódcy(lewy fotel), drugiego pilota, nawigatora i technika pokładowego.
Pulpit dowódcy.
Obok fotela zamontowany na przegubie ekran radaru pogodowego.
Dźwignie sterowania mocą silników, duże pokrętło trymera steru wysokości, na burcie przycisk wypuszczenia spadochronu hamującego, w górnym rogu zdjęcia sterowanie stabilizatorem.
Miejsce pracy nawigatora posiadało doskonałą widoczność do przodu.
Pasażerska kabina została podzielona na dwa salony z 36 fotelami. Między kokpitem a salonami umieszczono przedni bagażnik i bufet. W ogonie samolotu były toalety i tylny bagażnik.Samoloty Tu-134 miały podczas eksploatacji ciągłe problemy z pojemnością bagażników wynoszącą 13 metrów sześciennych, której nie starczało dla kompletu pasażerów. W odmianie "A" bagażniki znacznie powiększono.
W polskim lotnictwie "mała tutka" rozpoczęła erę odrzutowych przewozów pasażerskich PLL LOTw 1968 roku. Było to pięć egzemplarzy Tu-134 o rejestracjach SP-LG...i osiem zmodernizowanych Tu-134A o rejestracjach SP-LH...Ostatnie samoloty tego typu zostały skreślone z ewidencji w 1994 roku. Niektóre z nich ocalały i można je zobaczyć w:
Muzeum Lotnictwa Kraków - SP-LHB
Muzeum przy lotnisku w Łodzi - SP-LHE
Restauracja w okolicach Płońska - SP-LHF
Restauracja we Władysławowie - SP-LHG